Wielką popularność zdobyła ostatnio pewna lista dat sierpniowych, stworzona przez Zenona Zabawnego, humorystę (?) z Facebooka. Ma ona rzekomo udowadniać, że w sierpniu nie ma dnia, w którym nie przypadałaby rocznica jakiejś polskiej tragedii porównywalnej z hekatombą Powstania Warszawskiego.
Pierwszy rzut oka wystarcza, żeby rozpoznać metodę badawczą zastosowaną przez autora. Ot, wszedł w kalendarium Wikipedii i przekopiował dość bezmyślnie to, co tam znalazł. Dlaczego piszę, że bezmyślnie? Bo to widać.
Mamy tam, na przykład, przypadającą 3 sierpnia rocznicę przekroczenia przez wojska cesarskie Odry w roku 1015. Wydarzenie istotnie dość tragiczne, ale akurat dla cesarza, który musiał niemal natychmiast uciekać na zachodni brzeg, a i to nie uchroniło go przed klęską.
„13 sierpnia 1915 r. - Niemcy zajęły Białystok” –tu zaczyna być niebezpiecznie, ponieważ autor listy zaczyna przejawiać inicjatywę. W Wikipedii bowiem napisano „Niemcy zajęli Białystok”. Wydaje się to być drobiazgiem, bo czy one zajęły, czy oni zajęli to nie taka wielka różnica. Powiedzmy – literówka w słowie „Prusy”, przekształcająca je w „Niemcy” – ostatnia litera się zgadza. Dlaczego zajęcie miasta w zaborze rosyjskim przez zaborcę pruskiego ma być wydarzeniem porównywalnym z Powstaniem Warszawskim – nie wiem – nikt nie tłumaczy.
Ale dochodzimy do 18 sierpnia i już dokładnie widać, że Zenon Zabawny powinien ograniczać się do tego, co dla jego intelektu dostępne – czyli do kopiowania. Gdyby zerżnął z Wikipedii dosłownie, to mógłby zrzucić odpowiedzialność na źródło. Ale znowu mu się zachciało udawać samodzielnego i niezgodne z prawdą zdanie:
„Potop szwedzki: Janusz Radziwiłł i Bogusław Radziwiłł poddali Wielkie Księstwo Litewskie królowi szwedzkiemu Karolowi X Gustawowi.”
zmienił na również nieprawdziwe zdanie:
„18 sierpnia 1655 r.; - Janusz i Bogusław Radziwiłł oddali Wielkie Księstwo Litewskie królowej Szwecji, początek potopu szwedzkiego;”
Tekst Zenona Zabawnego został przedrukowany przez Gazetę Wyborczą. Po pewnym czasie przeprosiła ona Zenona Zabawnego za podkradnięcie mu tekstu i wydrukowała przeprosiny. To jest właściwie koniec historii z punktu widzenia użytkowników Facebooka, którzy z radością podają ów zestaw dat jako rzekomy argument w sporze o stosowność organizowania koncertu pop 1 sierpnia w Warszawie.
A ja mam jeszcze kilka drobnych uwag.
Janusz i Bogusław Radziwiłłowie mogli oddawać Wielkie Księstwo Litewskie na podobnej zasadzie, jak „Sobiepan” Zamoyski Niderlandy, ale to oczywisty błąd Wikipedii. Powiedzmy, że skrót myślowy. Mniejsza już i z tym, że Bogusław przez długi czas zachowywał formalną neutralność i pod „opiekę” Szwedów oddał się dopiero pod koniec grudnia. Natomiast przekazanie czytelnikom wiedzy o ofiarowaniu Wielkiego Księstwa Litewskiego królowej Jadwidze Eleonorze to już osobiste osiągnięcie Zenona Zabawnego.
Gazeta Wyborcza nie wpadła na pomysł, żeby zweryfikować tę wątpliwej jakości listę. Tysiące „facebookowiczów” też nie. Królowa Szwecji obdarowana Litwą krążyłaby w świadomości kopiujących, ale powiedzmy sobie szczerze –nikt tej listy nie przeczytał. Bo nie o jej zawartość chodzi.
http://warszawa.gazeta.pl/warszawa/2029020,34862,12146189.html
